Domino-Day

Een exit van Griekenland, nog voor de zomervakantie, is bijna de enige optie. Met de verwachte verkiezingsuitslag voor de boeg kiest het Griekse volk voor de laatste strohalm; hun eigen trots. Daarmee zetten de Grieken de hakken in het zand en willen zij opnieuw  onderhandelen over de schuldpositie.  Daarmee krijgt  Europa vanzelf haar "Lehman moment".  Met het uittreden van Griekenland valt de eerste steen. Spanje en Italië wankelen al en op enige afstand staan Portugal, Frankrijk en België op rij. Op of vlak voor deze "domino-day "zal Europa drastisch moeten ingrijpen.

De lange weg van 'pappen en nathouden' en politieke zetten is dankbaar voer gebleken voor de toch al emotionele handelaren op de financiële markten. Zij hebben intussen geleerd dat elk genomen besluit achteraf weer teniet wordt gedaan door interne meningsverschillen of condities 'in de kleine lettertjes'. Ook een krachtige financiële buffer, grotendeels gestut door garanties van Eurolanden waarvan de ratings bureaus elke maand weer een plusje wegpoetsen, maakt nauwelijks meer indruk. Staan we dan toch voor de grote klap? Wat kunnen we nog in het geweer brengen tegen een emotionele markt waar alle vertrouwen is weggelopen?

Intussen praat men al driftig over de opzet van een Europese Bankunie. Centraal toezicht en absolute onderlinge steun kan in ieder geval de huidige bankrun van Zuid naar Noord (en daarbuiten) beperken.  Verder is er sowieso al sprake van een ware tsunami aan wet- en regelgeving waar de financiële services industrie zich aan moet confirmeren. Dit vergt overigens al maximaal tijd en zeer veel geld van diezelfde industrie, waarbij de focus dus primair naar binnen gericht is en niet naar de markt, de klant en dus groei.

De enige manier om het vertrouwen nu nog te herstellen is door een absoluut commitment te geven aan een aanstaand federatief Europa. Een samenwerking die zal moeten starten met de vorming van  een strakke en ondubbelzinnige financieel -economische eenheid. Deze financiële crisis wordt de aanzet tot DE versnelling van de Europese eenwording;  wellicht tegen wil en dank.

Hoewel men nu grappend spreekt over "slowbalicering", wordt juist ook de concurrentie positie van 'een Europe' de centrale uitdaging. De krachten in deze wereld vragen om een ander niveau van concurrentie dan locale prikkels en prijsvechters uit het Europese achterland. `Neue Kombinationen`zijn nodig op het gebied van Europese economische samenwerking in de verschillende sectoren en op het gebied van R&D. Het talent en de kracht van de losse expertise in Europe moet sneller worden gecombineerd. Multinationals doen dat al op zekere schaal, maar ook de brede laag van MKB bedrijven zal efficiënter cross border moeten kunnen (samen)werken. Daarmee moeten bedrijven en instellingen keuzes maken ten koste van locale posities, moet de Europese wet- en regelgeving nog flexibeler en eenduidiger worden afgestemd. Een Europese Federatie komt zo sneller dan wij misschien zouden willen op basis van cultuur en nationalisme.

Het is 1 voor 12. De emotie van de markt giert door het EU lijf en het realisme dat er maar een uitweg is,  wordt pijnlijk duidelijk. Die weg is naar verdere ingrijpende samenwerking. De prijs wordt een stevige, waarbij het rijkere noorden het arme zuiden zal moeten helpen. Maar delen is goed; het geeft juist kracht aan de gewenste samenwerking en de verdere ontwikkeling van Europa.

harry@smorenberg.nl